آب بند

آب بند یا واتر استاپ سیستم هایی می باشند که برای آب بندی درزهای اجرایی و محل های قطع بتن به کار برده می شوند. آب بند ها در انواع آب بند P.V.C و آب بند هیدروفیلیک یا بنتونیتی و …  وجود دارند که از آنجایی که آب بند در بین آرماتورها به کار برده می شوند ، آب بند  P.V.C بعد از مدتی استفاده و پس از گذشت چند سال از عمر سازه ، به علت عبور آب از طریق درز سرد موجود بین مقاطع بتن ریزی شده و لوله های موئین ناشی از تبخیر آب بتن ، آرماتورهای طولی و عرضی واقع در سمت آبگیر سازه ، دچار زنگ زدگی می شوند و برخی اوقات انبساط 6 الی 15 درصدی حجم آن ها موجب ترک خوردگیشان می شود و همین امر موجب می شود تا طول عمر سازه بتنی کاهش یابد و نفوذپذیری بیشتر شود.  همین عامل دلیل استفاده کشورهای توسعه یافته و پیشرفته از آب بند های هیدروفیلیک یا بنتونیتی به جای آب بند های  P.V.C می باشد ، زیرا این آب بند ها نه تنها نصب راحت و سریعی دارند بلکه هیچ کدام از نقص های گفته شده را ندارند .

اصول آب بندی درزها

• واتراستاپ
• درزگیر که جایگزین نمی باشد و نقش مکمل را ایفا می کند

اهمیت کاربرد واتراستاب

کاربرد واتراستاب در سازه های آبی بسیار مهم و ضروری می باشد و اهمیت آن به اندازه استفاده از باد بندها در سازه ها می باشد و از آن ها در آب بندی درزهای اجرایی و درزهای انبساط در سازه های بتنی استفاده می شود . واتر استاپ موجب طولانی شدن مسیر جریان و حرکت آب می شود و در نتیجه مانع از نشت می شود .

انواع درزها

 آب بند یا واتراستاپ ها دارای آج می باشند که موجب چسبندگی و افزایش طول مسیر می شوند و نوع آن ها بستگی به نوع درز دارد . درزها دو نوع می باشند که شامل درزهای ثابت که در آن ها آرماتور قطع نمی شود و درزهای حرکتی می باشند. هر کدام از این درزها خود دارای انواع مختلفی می باشند . درزهای ثابت دارای دو نوع درز اجرای و ترک می باشند و درزهای حرکتی شامل انبساط حرارتی ، انقباض ، فرعی ترکیبی می باشند .

انواع آب بندها با توجه به محل قرار گیری در مقاطع بتنی

آب بند ها با توجه به محلی که در مقاطع بتنی قرار داده می شوند به سه دسته تقسیم می شوند :

• آب بند یا واتر استاپ میانی

• آب بند کفی

• آب بند روکار

انواع آب بندها :

واتر استاپ ها دارای انواع مختلفی می باشند که ویژگی ها و خصوصیات مختلفی دارند .

1 – واتر استاپ پی وی سی

واتر استاپ پی وی سی موجب ایجاد سد در مسیر آب و افزایش طول مسیر گذر آب می شود و دارای دو نوع تخت و حفره دار می باشند که از نوع تخت برای درزهای اجرایی و نوع حفره دار برای درزهای انبساطی استفاده می شود .

مشخصات آب بند پی وی سی

ضخامت و عرض آب بند پی وی سی با توجه به تنش وارده ، فشار و هد آب تعیین می شود و در عرض های  15 ، 17 ، 20 ، 25 و 30 سانتیمتر تولید و مصرف می شوند.

بررسی کیفیت واتر استاپ پی وی سی

آب بند پی وی سی با توجه به شرایط بهره برداری و محیطی ، باید چندین پارامتر کنترلی را از طریق تست های آزمایشگاهی سپری نمایند تا از کارکرد درست آن اطمینان حاصل شود .  در زیر به  مواردی که کنترل می شود اشاره می شود :

• مقاومت کششی طولی و عرضی واتر استاپ
• مقاومت شیمیایی
• وزن مخصوص
• جذب آب
• مقاومت در برابر اشعه یو وی

2 – واتر استاپ لاستیکی بتن :

آب بند لاستیکی بتن تولید داخلی ندارد و در صورت نیاز به صورت وارداتی وارد می شود . این آب بند ها از لحاظ عملکرد ، نصب و مشخصات تولید و اجرا شباهت بسیار زیادی به واتر استاپ پی وی سی دارند ، اما انعطاف و مقاومت کششی طولی و عرضیشان از آن ها بیشتر می باشد .

3 – واتراستاپ های منبسط شونده  :

این نوع از آب بند ها با توجه به نوع مواد اولیه در دو نوع بنتونیتی و هیدروفیلی وجود دارند و بر اساس جذب آب و افزایش حجم ، مانع از عبور آب از درون ترک ها و درزهای اجرایی می شوند. این دو نوع واتراستاپ منبسط شوند با توجه به حفظ ساختار در زمان با هم تفاوت دارند.

نوع بنتونیتی ساختار اولیه خود را با یک بار جذب آب و انبساط  از دست می دهند و با تماس مجدد با آب از نظر فیزیکی به حالت اولیه باز نمی گردند ، البته لازم به ذکر است که این امر در عملکرد آن ها اخلال ایجاد نمی کند ، زیرا وظیفه آن ها آب بندی ترک جزئی می باشد که این امر با حداقل عملکرد اتفاق می افتد. در مقابل نوع هیدروفیلی ساختار فیزیکی اولیه خود را با تکرار چندین باره فرایند مجددا حفظ می نمایند .

4 – واتر استاپ درز بند پایه قیری

این نوع از آب بند ها در  آب بندی درزهای اجرایی و انبساطی سازه های بتنی  پیش ساخته  و درب های بتنی کانال های انتقال آب و تاسیسات  مورد استفاده قرار می گیرند . از آن جایی که درز اجرایی بین دو قطعه پیش ساخته در مکان هایی که تراز آب زیر زمینی بالا می باشد  موجب نشت آب می شود ، محل نصب آن ها بین دو قطعه در مرکز عرضی دیواردر سازه های بتنی از پیش ساخته می باشد و ابعاد آن ها دو سانتیمتر در یک سانتیمتر می باشد .

مقاومت شیمیایی و الاستسیته آن ها بالا می باشد و در نتیجه گزینه بسیار مناسبی برای سازه های پیش ساخته بتنی به شمار می روند .

5 – آب بند سطحی بتن بر پایه کامپوزیت:

این سیستم برای درزهای اجرایی و انبساطی قابلیت استفاده دارند و در صورت اجرای صحیح مقاومت کششی بالایی دارند و تحمل تنش ها و جابه جایی های شدید درآن ها زیاد می باشد . این نوع آب بند ها در عرض های 20 و 25 سانتیمتر تولید و مورد استفاده قرار می گیرند .

6 – واتراستاپ تزریقی بتن :

از این نوع آب بند ها ، برای درزهای اجرایی استفاده می شود . استفاده از این نوع آب بند ها تخصصی می باشد و نیاز به تجهیزات خاص دارد و در عوض موجب آب بندی کامل درز و جلوگیری از هر گونه ورود آب و مایعات می شوند و مانع از کاهش عمر سازه می شوند و دوام بالا و مقاومت شیمیایی خوبی دارند .